FİİL CÜMLELERİ

Fiil                       : Eylem, iş

Özne (Fail)          : Eylemi yapan kişi

Nesne (Mef’ul)    : Eylemin üzerinde gerçekleşen ikinci isim.

Örneğin; Ahmet elmayı yedi. Yemek  -->  Fiil, Ahmet  -->  Özne, Elma  -->  Nesne

Fiil cümlesi kurulurken başa fiil getirilir. Fiilden hemen sonra fail gelir. Failden sonra Mef’ul gelir.

Mef’ul(Nesne) + Fail(Özne) + Fiil   <--  Fiil cümlesi

Failin son harfinin harekesi ‘Ötre’dir (merfu'dur).

Mef’ul’un son harfinin harekesi ise ‘Üstün’dür (mensup'tur). Ancak isim ek (harfi cer) alırsa son hareke ‘Esre’ olur.

كَتَبَ مُحَمَّدٌ الرِسَالَةَ : Muhammed mektup yazdı.

شَرِبَ عَلِىٌّ الشَاىَ : Ali çayı içti.

أكَلَ الوَلَدُ التُّفاحَةَ : Çocuk elmayı yedi.

سَأَلَ الوَلَدُ أُمَّهُ : Çocuk annesini sordu. (Zamir kullanımına dikkat! Kelime mensup, sonrasında zamir gelmiş.)

فَتَحَ الطَالِبُ كِتَابَهُ : Çocuk kitabını açtı.

رَأَيْتُ بِلَالاً وسَأَلْتُهُ : Bilal'i gördüm ve ona sordum. (Hem fail hem meful zamir halinde)

FİİL CÜMLESİNİN İSİM CÜMLESİNDE HABER KONUMUNDA BULUNMASI

Bir cümlede önce özne sonra fiil gelirse; fiil çoğul olarak kullanılır.

الطُلابُ ذَھَبُوا إلى المَلعَبِ : Öğrenciler (müzekker) oyun parkına gittiler. (İSİM CÜMLESİ)

الطَالِباتُ ذَھَبْنَ إلى المَكْتَبَةِ : Öğrenciler (müennes) kütüphaneye gittiler. (İSİM CÜMLESİ)

Önce fiil, sonra özne gelirse; fiil tekil olarak kullanılır.

ذَھَبَ الطُلابُ إلى المَلْعَبِ : Öğrenciler (müzekker) oyun parkına gittiler. (FİİL CÜMLESİ)

ذَھَبَتْ الطالِباتُ إلى المَكْتَبَةِ : Öğrenciler (müennes) kütüphaneye gittiler. (FİİL CÜMLESİ)

Bu durum hem mazi hem de muzari fiil cümleleri için geçerlidir.

خَرَجَ الطُلابُ وَذَھَبُوا : Öğrenciler çıktılar ve gittiler.

قَرَأ الطُلابُ وكَتَبُوا : Öğrenciler okudular ve yazdılar.

İLTİKA-İ SAKİNEYN

Tenvinden sonra gelen harekesiz elif'lerde yapılan geçişler,

شَرِبَ حَامِدٌ المَاءَ

سَأَلَ بِلَالٌ ابْنَهُ

سَمِعَ فَيْصَلٌ الأَذَانَ